Covid-19 atlatan hastalar fizik tedaviye ihtiyaç duyabiliyor
Covid-19 enfeksiyonu vücutta birçok tahribata sebep olabiliyor. Ankara Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Evren Yaşar, gerek hareketsizliğe bağlı, gerekse kullanılan ilaçlara bağlı kaslarda erime görülebildiğini belirterek, Covid-19 atlatan hastaların fizik tedaviye ihtiyaç duyabildiğini söyledi.
Covid-19 enfeksiyonu geçiren hastalarda yatış süresi ya
da kullanılan ilaçlara bağlı olarak kas erimesi gibi rahatsızlıklar
oluşabildiğini belirten Ankara Şehir Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Evren Yaşar, “Covid-19 geçiren hastalarda
özellikle evlerinde geçiren hastalarımız için mümkün olduğu kadar hareket
etmeleri ve bu dönemde mobilize olmaları oldukça önemli. Ara dönemlerde
istirahat etmeleri ve bol sıvı almaları da yine hastalığın seyri ve kolay
atlatmaları açısından önemli. Covid-19 nedeniyle hastaneye yatan ve özellikle
pnömoni (zatürre) geçiren hastalarda ise bu yıkıcı sonuçlar doğurabiliyor.
Yoğun bakım sürecinde hastalar uzun süre hareketsiz kalıyor. Buna bağlı olarak
özellikle entübe olan hastalarda, entübasyon sonrası hastaların yavaş yavaş
mobilize edilmeleri (hareketlendirilmeleri) gerekiyor. Biz bir takım
egzersizler ile bu hastaları sağlıklarına kavuşturmaya çabalıyoruz. Tabii bu
hastalık oldukça yıkıcı ve aslında bu hastalığın tedavisinin temelinde
istirahat var. Pnömoni geçiren hastaları yüzükoyun yatırıyoruz, daha rahat
nefes alıyorlar. Tabii 1 hafta ya da 1 haftadan daha uzun süre bu pozisyonda
kalabildiklerinden bu hastalarda kas erimesi, tansiyon düşüklüğü gibi, baş
dönmesi gibi semptomlar görebiliyoruz. Bu dönemde fizyoterapist arkadaşlarımız
ile beraber yavaş yavaş bu pozisyona bağlı tansiyonu da yenecek şekilde yavaşça
hareketlendirmeye geçiyoruz hastalarımızı. Bu dönemde yine mümkün olduğu kadar
mobilize etmeye çalışıyoruz. Taburcu olduktan sonra da bu konuda telaşa
kapılmalarını istemiyoruz ve belli bir süre sonra mobilizasyon düzeyleri
gitgide artıyor” diye konuştu. “Gerek hareketsizliğe bağlı, gerekse kullanılan ilaçlara
bağlı kaslarda erime görebiliyoruz”Covid-19 hastalarının birden ani bir hareketlenme çabası
içerisinde olmaması ve yavaş yavaş hareketlenmeleri gerektiğini belirten
Başhekim Prof. Dr. Yaşar, “Burada asıl dikkat etmeleri gereken husus nabız
takibi, aşırı tansiyon yüksekliği ya da nabızda aşırı artış istemiyoruz. Bu
yüzden mümkün olduğu kadar yavaş tempoda başlangıçta merdiven ve yokuş çıkmadan
düz zeminde mobilize olmaları oldukça önemli. Hastalarımız bu süreçte
kendilerine çok fazla yüklenmeden ara ara istirahatlerini artırarak, yine ev
içinde de yüzükoyun yatarak daha rahat nefes alabilerek bu süreci
sürdürüyorlar. Yoğun bakım hastalarımızda yine dediğim gibi süreç biraz daha
ağır. Bunun komplikasyonları oluyor. Gerek hareketsizliğe bağlı, gerekse
kullanılan ilaçlara bağlı kaslarda erime görebiliyoruz bu hastalarda. Bu
erimenin de geri gelebileceğini, yavaş yavaş mobilize olacaklarını bilmeleri
gerek. Bu süreç 5 ila 6 hafta kadar sürebiliyor. 6 hafta sonra da şikayetleri
hala devam ediyorsa pulmoner rehabilitasyona (solunum terapisi) ihtiyaç
duyulacağı bilinmeli. Her taburcu olan hasta mutlaka pulmoner rehabilitasyona
alınacak diye bir şart yok. Önemli olan mobilizasyon ve yürüyüş. Yürüyüş çok
önemli. Hastalar bu konuda yavaş yavaş performanslarının arttığını kendileri de
hissedecek ve moralleri de düzelecek. Bu konuda herhangi bir endişeye
kapılmadan yavaş yavaş düz zeminde yürüyüş yapmalarını öneriyoruz” şeklinde
konuştu. “Yürüyüş temposunu yavaş yavaş 10 bin adım seviyesine
getirmek sağlıklı”
Kendinin de ağır bir Covid-19 süreci atlattığını belirten
Yaşar, “Hiç kalkamayacak gibi geliyor aslında, Covid-19 ağır bir süreç. Bu
süreçte kalktığınız zaman dediğim gibi baş dönmeleri, tansiyon düşmeleri
gerçekleşebiliyor. Hareketlerinizi mümkün olduğu kadar yavaş tutmanız
gerekiyor. Yavaş hareket, uygun istirahat, beslenme düzenine dikkat ve bol sıvı
ile beraber yavaş yavaş yürüyüş seviyenizi artırıyorsunuz. Gücünüzün günden
güne arttığını hissediyorsunuz, bu moralinizi düzeltiyor. Ama bunları yaparken
hızlı bir süreç yaşamamamız gerekiyor. Yani ‘ben daha hızlı yürürsem daha fazla
iyileşirim daha iyi olurum’ gibi bir yaklaşım içinde olmamak gerekiyor. 3 ila 4
hafta içerisinde yavaş yavaş bu yürüyüşü 10 bin adım seviyesine getirmek daha
sağlıklı olur diye düşünüyorum. Nitekim bunları ben yaşadım” ifadelerini
kullandı.