El Battani tarihe ışık tutacak
Bilim ve astronomi tarihine önemli katkılar sunan El Battani'nin hayat hikayesinden yola çıkılarak çekilen uzun metrajlı Harran Ekolü:El Battani belgeseli, dünyada bir çok festivalde karşılık gördü, İstanbul ve Paris'te 'en iyi uzun metraj belgesel (Best feature documentary)' ödülünün sahibi oldu.
Şanlıurfa’nın Harran İlçesinde çekilen uzun metrajlı Harran Ekolü: El Battani belgeseli Avrupa’daki bir çok festivalde değişik derecelerde karşılık gördü. Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Benek’in senaristliği ile yönetmenliğini üstlendiği 66 dakikalık belgeselle El Battani’nin hayatı ve bilime yaptığı katkı izleyicilere aktarıldı.
Alanında uzman 9 akademisyenin ile yapılan ropörtalar doğrultusunda ; Harran, Han-el Barür ve Fırat nehri kenarında çekilen canlandırmalar ve filmi daha görünür kılmak için hazırlanan 2-3 dakikalık animasyonlar ile Belgesel film yaklaşık 2,5 yılda tamamlandı.
Dönemin en önemli filozofu El Battani
Harran’da 400 civarında filozofun yetiştiğini söyleyen Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Benek, “Buradaki çok sayıda okulda çok sayıda filozof yetişmiş. Sadece burada yetişmekle kalmamış hem başka coğrafyalardan, örneğin Antik Yunan’dan filozoflar buraya gelmiş, aynı zamanda, burada yetişen çok sayıda filozof değişik bölgelerdeki değişik okullara gitmiştir. O ödemde örneğin Nusaybin okuluna, Rakka, Antakya, İskenderiye, Bağdat okulları gibi okullara gitmişlerdir. Harran Okulunun bir diğer önemli özelliği ise sadece bir alanda değil, çok geniş alanlarda, özellikle de astronomi alanında çığır açmış bir döneme tekabül ediyor ve bu anlamda Harran ekolünde yetişen 400 civarında filozoftan bahsediliyor ki bu filozoflardan en önemlisi El Battani’dir” dedi.
Fizik ve matematikte önemli çalışmalar yaptı
El Battani’nin sadece atronomide değil, fizik ve matematikte de önemli çalışmalara imza attığını söyleyen Benek,” El Battani astronomide daha iyi gözlem yapabilmek için buranın biraz daha güneyinde, güneşin geliş açılarına bağlı olarak coğrafi konumu itibariyle biraz daha stratejik olduğu düşünülen Rakka’ya gidiyor ve burada kendi evinin üzerinde bizzat güzel bir rasathane kuruyor. Toplam 41 yılını burada geçiriyor ve bilim tarihinde önemli, astronomi tarihinde özellikle de yöntem bilim açısından çok önemli. Yani ne yapıyor? çok düzenli bir şekilde kayıt tutuyor ve sonrasında da bu verilere göre analizler yapıyor. Bununla birlikte sadece astronomiyi değil, astronomide matematik ve fiziki de kullanmaya başlıyor ve dolayısıyla fizik ve matematik alanında da çalışmalar yapıyor ve ciddi mesafe kat ediyor.
Harran Ekolü batıyı beslemiştir
Harran Ekolünün batıdaki gelişmeleri tetiklediğini söyleyen Benek, “Kısacası Harran Okulu dediğimiz ama genel anlamda Harran Ekolü olarak nitelendirdiğimiz burası bilim tarihinde çok önemli bir istasyon. Hem batı hem de doğu medeniyetleri açısından beslenmiş, bilim belli bir olgunluğa eriştikten sonra ki bu özellikle İslam erken dönemine tekabül ediyor. Bu sefer batıyı beslemiştir. Yani Abbasiler döneminde Kuzey Afrika’da Emeviler ile İspanya Endülüs’e Avrupa’da ortaya çıkan Rönesans ve reform hareketlerini endirekt etkileyen, hem İslam döneminde olgunlaşan bilim hem de daha önce Antik Yunan’da ortaya çıkan, gelişen, tercümeler yoluyla yani önce Süryanice, sonra Arapça’ya çevrilen Harran Ekolündeki bu bilgiler, olgun bir şekilde Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya sızıyor ve Avrupa’daki gelişmeleri tetikleyen en önemli faktörlerden bir tanesi oluyor” ifadelerini kullandı.
"Harran Ekolü El Battani" birçok festivalde karşılık gördü
Bilim ve astronomi tarihine önemli katkılar sunan El Battani’nin hayat hikayesinden yola çıkılarak çekilen uzun metrajlı Harran Ekolü:El Battani belgeseli, dünyada bir çok festivalde karşılık gördü, İstanbul ve Paris’te “en iyi uzun metraj belgesel (Best feature documentary)” ödülünün sahibi oldu. Filmin senaristliği ile yönetmenliğini yapan Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Benek, El Batani’nin çalışmalarıyla Avrupa’daki reformları da dolaylı tetiklediğini belirtti.
Şanlıurfa’nın Harran İlçesinde çekilen uzun metrajlı Harran Ekolü: El Battani belgeseli Avrupa’daki bir çok festivalde değişik derecelerde karşılık gördü. Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Benek’in senaristliği ile yönetmenliğini üstlendiği 66 dakikalık belgeselle El Battani’nin hayatı ve bilime yaptığı katkı izleyicilere aktarıldı. Alanında uzman 9 akademisyen ile yapılan röportajlar; Harran, Han-el Barür ve Fırat nehri kenarında çekilen canlandırmalar ve filmi daha görünür kılmak için hazırlanan 2-3 dakikalık animasyonlar ile film yaklaşık 2,5 yılda tamamlanmıştır.
Yaşadığı dönemden sonrasını etkiledi
El Battani’nin yaşadığı dönemden yüzyıllar sonrasını da etkilediğini söyleyen Benek,” El Battani ailesi o dönemde Sabii inancına mensup ve Sabii inancında iki tane obje kutsaldır, güneş ve ay, yıldızlar yani. El Battani buradan hareketle ne yapıyor. İnançsal temelde başlayan merak daha sonra bilim adamı sıfatıyla devam ediyor ve güneş yılını en doğru, yani güneş ışınlarının geliş açılarını 365 güne en yakın takvimlemeyi El Battani yapıyor. El Battani böylece sadece yaşadığı dönemi değil, sonrasını da etkiliyor. Örneğin 600 yıl sonra 700 yıl sonra çok önemli bir filozof olarak karşımıza çıkan, astronomide önemli buluşlar yapan Nikolas Kopernik bile en önemli çalışmasının girişinde El Battani’den bahsetmiştir” dedi.
Birçok ödülün sahibi oldu
Harran Ekolü: El Battani Belgeselinin yurt içinde ve yurt dışındaki bir çok film festivalinde uzun metrajlı belgesel dalında ödül aldığını, finale, yarı finale kaldığını ve bazılarında ise seçki filmi seçildiğini söyleyen Prof. Dr. Sedat Benek, “Dolayısıyla Harran Okulu El Battani 9 akademisyenden aldığımız röportajlardan ve 10 gün süren Antik Harran’da, Han El Barur’da, Fırat Nehri kenarında canlandırma çekimleri ve bunlara ek olarak filmi da daha görünür, daha anlaşılır kılmak için de birkaç dakika animasyon ile birlikte 66 dakikalık belgesel, deneysel bir sinema çalışması olarak ortaya çıktı. Şu anda Harran Ekolü: El Battani Belgeselimiz 12 yani biri Türkiye’de, İstanbul Film Ödülleri Festivalinde ulusal en iyi uzun metrajlı belgesel ödülünü alırken, Fransa Paris Film Festivalinde de uluslar arası en iyi uzun metraj belgesel (best feature documentary) ödülünü aldı. Onun dışında da Harran Ekolü: El Battani Belgeselimiz şu anda Kanada Toronto’da, İsveç Stockholm ve Boden ’de, Romanya’da, Macaristan Budapeşte’de, Çekoslovakya Brno’da, İsrail ve Rusya Moskova’da da, 4 yerde finalist, 3 yerde yarı finalist ve 3 yerde ise seçkin filmi olarak festival turuna devam ediyor” diye konuştu.
El Battani’nin yaşadığı dönemden yüzyıllar sonrasını da etkilediğini söyleyen Benek,” El Battani ailesi o dönemde Sabii inancına mensup ve Sabii inancında iki tane obje kutsaldır, güneş ve ay, yıldızlar yani. El Battani buradan hareketle ne yapıyor. İnançsal temelde başlayan merak daha sonra bilim adamı sıfatıyla devam ediyor ve güneş yılını en doğru, yani güneş ışınlarının geliş açılarını 365 güne en yakın takvimlemeyi El Battani yapıyor. El Battani böylece sadece yaşadığı dönemi değil, sonrasını da etkiliyor. Örneğin 600 yıl sonra 700 yıl sonra çok önemli bir filozof olarak karşımıza çıkan, astronomide önemli buluşlar yapan Nikolas Kopernik bile en önemli çalışmasının girişinde El Battani’den bahsetmiştir” dedi.
Abdulkadir Çelikcan / Urfa Değişim