Girdi maliyetleri gıda fiyatlarını tehdit ediyor
Zirai ilaçları, enerji, mazot ve gübre maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle bu yıl gıda fiyatlarının yüksek olmasından korkuluyor. Küresel anlamda girdi maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle çiftçiler kar oranında artırması bekleniyor.
Pandemi nedeniyle son iki yıl içerisinde petrol fiyatları ve doğal gaz fiyatlarında büyük oranda artış meydana geldi. Bu kalemlerle birlikte gübre ve zirai ilaçlarda fahiş zam oranları meydana geldi. Bu maliyetlerle birlikte çiftçi zararının çıkarmak için gıda fiyatlarını artırması bekleniyor. Halihazırda gıda fiyatlarının yüksek olması dar gelirli vatandaşları zor günler bekliyor.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını tedarik zincirlerini kesintiye uğratırken, kötü hava şartları ve lojistik sıkıntılarla birlikte tüm sektörlerde olduğu gibi tarım sektörünü de olumsuz etkiliyor.
MELİK: GIDA KRİZİ YAŞANACAK
Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Melik, çiftçi desteklenmediği takdirde ciddi anlamda gıda krizi yaşanacağını belirtti.Tarımda artan girdi maliyetlerini sosyal medya hesabından paylaşan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Melik, zamlanmış bu fiyatlarla çiftçinin üretim yapamayacağına dikkat çekti.
Gıda krizinin yaşanacağını kaydeden Melik paylaşımında şu açıklamayı yaptı:
“1 Litre Mazot 14 Lira 45 Krş 1 Ton ÜRE 12.200 Lira 1 Ton DAP 11.700 Lira 1 Ton 20-20 8.200 Lira Zirai İlaç % 300-400 Zamlanmış bu Fiyatlarla Çiftçi Üretim Yapamaz Devletin Acil bu Girdileri Süspanse Etmesi Gerekir Aksi Takdirde Ülkemizde Ciddi Anlamda bir Gıda krizi Yaşanacaktır” ifadelerini kullandı.
“GİRDİ MALİYETİNE ÜRETİCİNİN DAYANACAK GÜCÜ KALMADI!”
Buğday, arpa ve mercimek başta olmak üzere kışlık ekimler yüksek maliyetle ektiğini söyleyen TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar gübre kullanımının yoğunlaştığına dikkat çeken Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: Artan talep dolayısıyla gübre fiyatlarında yaşanan artışın yanı sıra, yurtdışı fiyat ve kur artışından dolayı oluşan yükseliş, üreticilerimizin gübre kullanmadan ekim yapmalarına neden oldu. Bu durumun yarattığı verim düşüklüğü ve bitkisel üretimin azalmasına bağlı olarak tarım ve gıda ürünlerinde yaşanacak fiyat artışlarından tüketicilerimiz de etkileniyor. Son bir yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 441, üre gübresi yüzde 394, amonyum nitrat gübresi yüzde 373, DAP gübresi yüzde 259 ve 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 236’lık bir artış yaşandı. Bu dönemde mazot fiyatı yüzde 38, besi yemi yüzde 51,4, süt yemi yüzde 60, elektrik fiyatları ise yüzde 56 oranında arttı. Gübre fiyatlarının anormal artışı karşısında destekler artırılmalı mazotta olduğu gibi gübre fiyatının yüzde 50’si destek olarak verilmeli, destek verilmeyen karma yem ve bitki koruma ürünlerine de destek getirilmelidir” dedi.İklim değişikliği, kuraklık ve iş gücü sıkıntısının yanı sıra tüm zamanların en yüksek seviyesini gören gübre ve zirai ilaç maliyetleri çiftçilerin karlarını tehdit ediyor.
GÜBRENİN HAM MADDE FİYATI ARTTI
Kovid-19 krizinde tüm dünyada emtia fiyatları artarken, gübrenin ham maddesi olan amonyak, sülfürik asit, nitrik asit, doğalgaz, fosforik asitin fiyatının da yüksek bir artış gösterdiği dikkati çekiyor.Uzmanlar, tedarikçileri Kovid-19 salgını nedeniyle hazırlıksız yakalayan güçlü talep nedeniyle fiyatların 2021'de yükselmeye devam ettiğini belirterek, lojistik aksaklıkların, olumsuz hava koşullarının, yüksek enerji ve girdi fiyatlarının üretim ve ticareti etkilediğine dikkati çekiyor.
Uzmanlar gübre fiyatlarının, devam eden güçlü talep ve kademeli arz toparlanması nedeniyle genel olarak oldukça yüksek kalmasını bekliyor. Artan taleple gübre fiyatlarının tahıl üretimi için en büyük tehditlerden biri haline geldiğine dikkat çekiliyor.
Green Markets verileri, Ocak 2021’de ton başına 417 dolar olan Kuzey Amerika gübre fiyat endeksinin Kasım 2021’de 1100 doların üzerine çıkarak rekor kırdığını ortaya koyuyor. Söz konusu endeks, 21 Ocak itibarıyla 876 dolardan işlem görüyor.
Azotlu gübre yapımında kullanılan Batı Avrupa amonyak fiyatlarının da geçen yılın başında ton başına 300 doların altındaki seviyelerden Kasım 2021’de 13 yılın en yüksek seviyesi olan ton başına 910 dolara ulaştığı kayıtlara geçti.
GIDA FİYATLARI 10 YILIN ZİRVESİNDE
Gıda fiyatlarının gübre krizinden önce dünya çapında çok daha pahalı hale geldiği biliniyor.
FAO verileri küresel gıda fiyatlarının 2021'de yüzde 28,1 artışla 10 yılın zirvesine ulaştığını gösteriyor.
Gıda emtia sepetinin uluslararası fiyatlarındaki değişimleri izleyen Gıda Fiyat Endeksi'nin geçen yılki ortalamasının 125,7 puan seviyesinde gerçekleştiği kaydediliyor. FAO uzmanları, yüksek girdi maliyetleri, devam eden salgın ve daha belirsiz hale gelen iklim koşulları nedeniyle bu yıl da daha istikrarlı piyasa koşullarına dönüş umutlarının zayıf olduğunu belirtiyor. Gübre ve zirai ilaçların fiyatlarındaki görünüme yönelik tahminlerin 2022'de güçlü fiyat artışlarını gösterecek.