Girdi maliyetleri zamlara neden oluyor
Son yıllarda aşırı artış gösteren gübre, elektrik, sulama, ilaç, mazot ve yem gibi girdi maliyetleri nedeniyle gıda ürünlerinde dünya genelinde son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Hal durum böyle olunca çiftçiler üretimden uzaklaşmaya devam ediyor.
Şanlıurfa’da daha önce kırmızı mercimek, arpa ve buğday gibi ürünlerin üretimini her yerde görmek mümkün iken son yıllarda bu durum hızla azalmaya başladı. Mercimek ve buğday tarlalarından vazgeçen çiftçiler Urfa fıstığı, zeytin ve badem gibi meyve ağaçlarına yöneldi. Durum böyle olunca hem Şanlıurfa’da hem de ülke genelinde temel gıdanın başında olan buğdayda rekoltenin düşmesine neden oldu. Aynı şekilde kırmızı mercimeğin ekim alanlarının azalmasıyla birlikte fiyatlarda aşırı artışlar meydana geldi.
MALİYETLER 60 YILIN EN YÜKSEK SEVİYESİNDE
FAO Gıda Fiyat Endeksine göre, 2021 yılında Eylül 2011’den günümüze son 10 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Yıllık bazda endeks yüzde 32,8 yükseldi. Küresel gıda fiyatlarında, buğday ve bitkisel yağ fiyatlarındaki yükselişlerin etkili olduğu belirtiliyor. Yine enflasyona göre düzeltilmiş ve yıllıklandırılmış maliyetler hali hazırda yaklaşık 60 yılın en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda.
DÜNYADA 811 MİLYON İNSAN YETERSİZ BESLENİYOR
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Dünya nüfusunun yaklaşık onda biri yani 811 milyon insanın yetersiz beslendiği ve aç kaldığı BM verilerinde yer alıyor. Dünyada yaklaşık olarak her üç kişiden biri yeterli gıdaya ulaşamıyor. 2020’de beş yaşından küçük 149 milyon çocuğun yaşıtlarına göre daha kısa olduğu ve gelişim geriliği yaşadığı, 3 milyardan fazla insanın düşük gelir nedeniyle sağlıklı beslenmeden mahrum kaldığını söyledi.
TARIMSAL ÜRETİM GİRDİLERİNDE OLAĞANÜSTÜ ARTIŞLAR GÖRÜLMEKTEDİR
Son yıllarda aşırı artış gösteren girdi fiyatları tarım sektörünün önemli sorunlarının başında geldiğini belirten TZOB Genel Başkanı Bayraktar, “Üretimin sürdürülebilirliği ve verimliliğin sağlaması için başta gübre, elektrik, sulama, ilaç, mazot, yem olmak üzere girdi maliyetleri acilen düşürülmelidir. Artan girdi fiyatlarına karışın üretilen tarım ürünlerinin fiyatları artmıyor ve çiftçiler yeterli geliri elde edemiyor. Yeterli geliri elde edemeyen çiftçiler de üretimden uzaklaşıyor. Üretim olmazsa gıda fiyatları daha da yükselecektir. Gıda fiyatlarının kalıcı olarak düşürülmesi tarım sektörünün sorunlarının çözülmesiyle mümkün olacaktır. Tarım sektöründe planlı üretim yapılması, verimliliğin artırılması gelecekte gıda güvenliğimizi sağlayabilmemiz için önceliğimiz olmalıdır. Tarımsal üretim girdilerinde olağanüstü artışlar görülmektedir.
GÜBRE, İLAÇ VE AKARYAKITTA DIŞA BAĞIMLIYIZ
Ülkemiz, gübre, ilaç, akaryakıt, tarımsal makineler gibi temel tarımsal girdilerde büyük oranda dışa bağımlıdır. Son bir yılda besi yemi yüzde 53, süt yemi yüzde 55, sertifikalı tohumluk yüzde 40 ile 63 arasında ve elektrik fiyatları ise yüzde 56 oranında artış göstermiştir. En önemli girdilerinden olan gübrede son dönemlerde yaşanan ve üreticiyi ciddi anlamda olumsuz etkileyen fiyat artışları karşısında üreticiler önünü göremiyor.
DAP GÜBRE BİR YILDA YÜZDE 146 ARTTI
Son bir yılda DAP gübresinde yüzde 146, üre gübresinde yüzde 145, amonyum sülfat gübresinde yüzde 157, amonyum nitrat gübresinde yüzde 135 ve 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 117 oranında artış yaşandı. Yeni üretim sezonuna hazırlanan ve kuraklık endişesi taşıyan üreticiler, artışların devam etmesi halinde nasıl bir üretim yapacağını kestiremiyor. Ülkemizde gübre kullanımı düşük seviyelerdedir. Verime olan etkisi göz önüne alındığında, yeterli gübreyi kullanamazsak bitkisel üretimde yeterli arz sağlanamayacaktır. Girdi maliyetlerindeki artışa son yıllarda etkisi giderek artan tarımsal kuraklıkta eklenince verimde ve üretimde sert düşüşler görülmesi kaçınılmaz olacaktır. Üretimi düşen üreticimiz zarar edecek, ürün fiyatlarında artış olacak, tüketiciler de yüksek fiyattan ürün tüketmek zorunda kalacaktır” dedi.
"GIDA FİYATLARININ ROKET GİBİ FIRLAYIŞINI SEYREDECEĞİZ"
Tarımdan Haber yazarı Faik Toy, “Gübre fiyatlarına acilen önlem alınması gerektiğini dile getirdi. "Önlem alınmazsa ne olur?" diye soran Faik Toy, "Çiftçiye çok acil bir şekilde ve gerçeklerle uyumlu bir gübre desteği verilmez ise; Önümüzdeki aylarda ve yılda, çiftçinin hızlı bir şekilde batışını, gıda fiyatlarının ise roket gibi fırlayışını seyredeceğiz. Bir kenara not edin, demedi demeyin." dedi.