Onlar artık ihtiyaç değil dekoratif olarak kullanılıyor
Karacadağ'ın eteklerinde tezgâhlarda ilmek ilmek dokunan halı ve kilimler Şanlıurfa'da bulunan Haşimiye Meydanındaki Kapalı Çarşı'da alıcısını bekliyor.
Eski tarihlerde ihtiyaç olarak kullanılan kilimlerin günümüzde artık dekoratif olarak kullanıldığını dile getiren Sipahi Mardinli “Bizim işlerimiz sadece yeni açılan nostaljiyi takip eden iş yerlerine bağlandı. Onlar gelip birer kilim alıyor. Onun haricinde işlerimiz olmuyor.” dedi.
Geçmişten günümüze asırlardır devam eden kilim yapımı teknolojinin ortaya çıkmasıyla birlikte yok oluyor. Geçmiş tarihte yünlerle adım adım işlenen kilimler ustasının duygu, düşünce ve hayallerini de barındırıyordu ne yazık ki çıkan makinalaşma ile birlikte kilim yapımı da artık maziye kalkıyor.
“KİLİMLER ARTIK PEK TERCİH EDİLMİYOR”
Kilimlerin artık eskisi kadar rağbet görmediğini söyleyen Kapalı Çarşı esnafı Sipahi Mardinli: “Günümüzde kilimler artık ihtiyaç değil bir dekoratif model olarak kullanılıyor. Talepler eskisi kadar olmuyor. Satışlarımız sadece nostaljik bir yer isteyen müşteriler olduğu zaman oluyor yoksa kimse kilim alıp sermiyor. Artık hep makina malı olduğu için kilimler pek tercih edilmiyor.” dedi.
“KİLİM NE KADAR İNCE İSE O KADAR KALİTELİDİR”
Kilimlerin renk, desen ve incelik bakımı göz önünde bulundurularak fiyatlandırıldığını aktaran Sipahi: “Kilimler renklerine göre desenlerine göre bölgeden bölgeye göre değişir. Elimde şu an gördüğünüz kilim Siverek'in Karacadağ köyünde oturan Ayşe teyzenin örmüş olduğu bir el emeği, yününü kendisi eğirmiş boyasını kendisi vermiş. Bu kilim Türkmen kilimidir. Bu kilimin fiyatı 2000-3000 TL arasıdır. Kilimde önem verilmesi gereken boyası desene ve inceliğidir. Kilim ne kadar ince olursa değeri o kadar artıyor. Desen de boyalarının birbirleriyle uyumlu olması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
“AYŞE TEYZE HEM 7 ÇOCUĞUNA BAKIYOR HEM KİLİM DOKUYOR”
Karacadağ bölgesinde yaşayan Ayşe teyzenin yoğun iş temposundan arda kalan zamanını kilim dokuyarak değerlendirdiğini söyleyen esnaf Sipahi Mardinli: “Bizim bölgede işler yoğun olduğu için ve kadınlarımızın payına çok iş düştüğü için kilim yapımı uzun sürebilir. Bunlardan bir tanesi de Ayşe teyze, 7 çocuğa bakıyor evde arta kalan vaktini de kilim yaparak değerlendiriyor.” açıklamasında bulundu.
“GELİN ÇEYİZLERİNDE KULLANILIRDI”
Sözlerine daha sonra şu şekilde devam eden Mardinli: “Eskiden gelin çeyizleri deve ile taşındığı için çeyiz bohçalarının üstünü örtmek için bu kilim yapılırdı. Türkiye'nin her tarafından kilim gelir yapılır ve satılır. Sanatın en büyüğü bizim bu bölgelerde yetişiyor. Yoğun iş temposuna aldırış etmeden işlerini aşkla devam ettiren yöremizdeki kilimcilere vakıfların, belediyelerin, valiliğin destek vermesi gerekiyor.”
“OKULLAŞMA ORANIYLA EL SANATLARINA RAĞBET DÜŞTÜ”
Günümüzde okullaşma oranının artmasıyla bu tür el sanatlarının artık yok olduğuna dikkat çeken Mardinli: “Günümüzde gençlerin çoğu okula gittiği için ve okuma oranı arttığı için artık bu tür sanatlar tarihe karışıyor. Karacadağ'ın eteklerinde bulunan annelerimiz hem hayvancılıkla uğraşıp hem de ev işini yapıyor öte yandan ise arta kalan vaktini bu tür işlere ayırıyor. Eskiden ise analıkızlı herkes oturur kilim yapardı ve kilim satılırdı şu anda ise artık kilim satışı da kalktı.” şeklinde konuştu.
ÖZEL HABER: KADER TOPAL