Üreticilerin tercihi zeytin oluyor
Tarım diyarı olarak bilinen Şanlıurfa'da çiftçiler, ürün yetiştirmede değeri daha yüksek olan zeytini tercih ediyor. Zeytinin daha verimli ve kaliteli olması için de bahçede yabancı tozlanmanın bulunması gerekliliği vurgulanıyor.
Türkiye'de tarım alanları genişliği sıralamasında üçüncü kent konumunda olan Şanlıurfa'da pamuk, fıstık, tahıl üretimi önemli bir yerde bulunurken, zeytin üretimi de son zamanlarda daha fazla tercih edilen ürünler arasına girdi. Her mevsim yeşil kalması ve sanayi değeri de oldukça fazla olan zeytin Şanlıurfalı çiftçiler tarafından tercih edilmeye ve üretimi artmaya devam ediyor.
Çetiner: Bölgemiz zeytinin anavatanıdır
Şanlıurfa'nın zeytin üretimi ile ilgili gazetemize açıklamalarda bulunan Gap Tarımsal Araştırma Enstitüsü (GAPTAEM) Müdürü İbrahim Halil Çetiner, "Bölgemiz, zeytinin anavatanı olarak biliniyor. Bu bölgeden Akdeniz bölgesine yayıldığı ve Akdeniz bölgesinde de dünyada en çok üretiminin yapıldığını biliyoruz. Bu bölgede zeytincilik her geçen gün artıyor. Biz de Enstitü olarak bölgemize uygun olan çeşitleri tespit ediyoruz. Bu çeşitlerin tozlayıcılarını belirliyoruz. Ekim, dikim sıklıklarını, sulama aralıklarını ve gübreleme programlarını hazırlıyoruz." dedi.
'Zeytin üretiminin daha da artacağını bekliyoruz'
8 bin yıllık geçmişi olan ve ölmez ağaç olarak bilinen zeytinin bölgede yaygınlaşmasına dikkat çeken Çetiner, "Kadim bir bitki olan zeytinin bölgede yaygınlaşması, alternatif bir bitki olarak girmesi anlamında yine Ziraat Odası ve Tarım İl Müdürlüğü ile birlikte alışmalarımızı sürdürüyoruz. Eğitim çalışmaları yapıyoruz. Bu eğitimlerde zeytinin dikimi, budaması, gübrelemesi, sulaması ve çeşit seçimi gibi alanlarda çiftçilerimizi bilgilendiriyoruz. Zamanla yaklaşık 6 bin hektar olan Şanlıurfa’daki zeytin üretim alanının arttığını gözlemledik ve yıllara göre de artacağını bekliyoruz. Özellikle bu yıl zeytin dikimi konusunda birçok çiftçimizin hangi çeşidi ekeyim anlamında soruları oldu ve anladığımız kadarıyla bölgemizde zeytin yetiştiriciliği anlamında büyük bir talep var.” ifadelerini kullandı.
Korkmaz: Yabancı tozlanma, verim ve kalitede önemlidir
Tozlayıcı çeşitlerin bahçelerde bulundurulmanın zorunlu olduğunu belirten GAPTAEM Ziraat Mühendisi Dr. Şehnaz Korkmaz, "Enstitü olarak birtakım projeler, çalışmalar yapıyoruz ve bunun sonuçlarını da çiftçilerimize eğitimlerde aktarıyoruz. Yaptığımız çalışmalardan biri de tozlayıcı çeşit bulundurmanın bahçelerde zorunluluğu. Kendi ile uygun olduğu düşünülen çeşitlerde bile bahçelerde yabancı tozlanma için farklı çeşitlere yer vermemiz gerektiğini çiftçilerimize aktarıyoruz. Birçok meyve türünde oluğu gibi, zeytinde de yabancı tozlanma ekonomik ürün alma anlamında verim ve kalitede önemlidir. Bu nedenle tek çeşitle bahçe kurulmasını istemiyoruz. Bir zeytin bahçesi tesis ederken, yabancı tozlanmanın önemini çiftçilerimize aktarıyoruz.” şeklinde konuştu.
Turanoğlu: Zeytin yetiştirmede Şanlıurfa'nın ikliminin iyi bilinmesi gerekir
Zeytin yetiştirilmesi durumunda Şanlıurfa'nın ikliminin iyi bilinmesi gerektiğini savunan Ziraat Yüksek Mühendisi İsmail Turanoğlu, "Şanlıurfa’nın ekolojisini iyi bilmek gerekir. Şanlıurfa'nın ekolojisi Ege’deki iklim şartlarına göre biraz daha sıcak geçen bir iklim yapısına sahip. Bu nedenle bu ekolojiye uygun hangi çeşitler hangi sıklıklarda dikilebilir, bunun araştırmasını yapıyoruz. Projemiz 8 çeşit zeytin üzerinden yürütülmekte ve 3x5, 5x5 ve 5x7 olmak üzere üç farklı dikim aralığı uyguluyoruz. Bölgeye uygun çeşitler dikildiği için ve uygun tozlayıcılarla beraber bahçe tesis edildiği için verim artışı olacaktır. Bölgemizde yaygın olarak üretilen Nizip yağlık, Kilis yağlık, Savrani, Yuvarlak Halhalı çeşitlerini kullanıyoruz. Suriye’den Savrani çeşidi bölge ile beraber kullandığımız bir çeşittir. Ege bölgesinden Gemlik çeşidini kullanıyoruz. Yine Manzanilla, Memecik ve İspanya'dan Arbeküna çeşitlerini kullanıyoruz. Çok büyük bir oranda artış gösteriyor. Çünkü artık alternatif ürün ihtiyacı doğdu. Çiftçimiz, tarla tarımı ve sebze tarımının yanında özellikle kıraç alanlarda yetiştiriciliği yapılacak bitki arayışındaydı. Bu konuda ise en uygun olarak fıstık ve zeytin öne çıktı. Zeytinin her mevsim yeşil olması ürünün hem sofralık hem yağlık olarak kullanılıyor olabilmesi çiftçinin biraz daha zeytine ilgisini artırdı.” diye konuştu.
Bozkurt: Urfalılar genellikle Gemlik ve Halhallı'yı tercih ediyor
Zeytin Satıcısı Mehmet Bozkurt, "Ortalama 10, 15 çeşit zeytinimiz var. Halhallı, Gemlik, Ayvalık, Sarılık, Mardin, Derik gibi çeşitlerimiz bulunuyor. En çok Mardin, Derik çeşit zeytin dediğimiz mahsuller kilosu ortalama 6-7 TL civarında. Şanlıurfalılar, genellikle Gemlik ve Halhallı çeşitleri tercih ediyor." sözlerine yer verdi.
Abdulkadir Çelikcan / Urfa Değişim