Urfalıların Gözünde Suriyeliler!
En fazla Suriyeli barındıran ikinci kent olan Şanlıurfa'da vatandaşların Suriyelilere bakış açısı üzerine araştırma yapıldı. Yapılan araştırmada, Şanlıurfalıların yüzde 90'ının Suriyelileri ekonomiye bir yük olarak gördüğü ve onların işsizliğe yol açtıkları düşüncesinin hakim olduğu saptandı.
Türkiye şu anda 3 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaparken, Şanlıurfa ise İstanbul'dan sonra en fazla Suriyeli barındıran ikinci kent konumunda bulunuyor. 500 bin Suriyeliyi misafir eden Şanlıurfalılar, bir yandan yaşanan bu göçü haklı bulurken, öte yandan Suriyeli nüfusunun bu kadar yoğun hale gelmesinden endişe ediyor. İşsizlik sorununun en fazla yaşanan kentlerden biri olan Şanlıurfa'da iş imkanlarının kısıtlanması da Suriyelilerin gelmesiyle başladığı düşünülüyor.
En fazla Suriyeli barındıran ikinci il olan Şanlıurfa'da misafir ve ev sahibi toplum ilişkilerinin dinamikleri üzerine yapılan araştırmada, Şanlıurfalıların Suriyelilere bakış açısı soruldu. Araştırma'da 100 kişiye yüz yüze Suriyelilerle ilgili soru soruldu. Araştırmada, Şanlıurfa'da bulunan Suriyelilerin ihtiyaç duydukları konularda yaşadıkları ekonomik ve kültürel sorunlardan yola çıkarak mülteci, sığınmacı ve göçmenlere
yönelik toplumsal algının nedenleri ve sonuçları çerçevesinde bulgulara ulaşma hedeflendi.
Farklı yaş, cinsiyet ve mesleklerden toplam 100 katılımcıyla görüşülen araştırmada, Şanlıurfa'da mültecilere yapılan yardımlardan ev sahibi topluluklar eşit bir şekilde veya daha fazla pay almak istiyor. Bu görüşün benzeri ülke olarak Ürdün'de de görülüyor.
Şanlıurfa, göçe hazırlıksız yakalandı
Daha önce sığınmacılara yabancı olan Şanlıurfa, Suriye krizinin ardından Suriyeli sığınmacılarla karşılaştı. Ancak bu karşılaşma, Şanlıurfa için hazırlıksız oldu. Yaşam şartlarının ucuz olması, şehir merkezinin Suriye sınırına yakın olması ve kültür benzerlikleri sayesinde Şanlıurfa, Suriyeli mültecilerin yaşamak ve yerleşmek için tercih ettikleri öncelik iller arasında yer aldı. Özellikle Suriye krizinin derinleşmesiyle birlikte 2012 yılından itibaren Şanlıurfa, mülteciler için hem bir cazibe merkezi hem de yasadışı düzensiz göç için başlangıç noktası haline geldi.
8 yıl geçmesine rağmen sosyal ve kültürel uyum sorunu aşılmadı
Suriyeliler, Şanlıurfa'yı Türkiye'ye giriş kapısı olarak görse de şehirde ikamet eden birçok Suriyeli, Şanlıurfa'ya yerleşmeyi ve hayatını burada sürdürmeyi düşünüyor. Her iki durumda da Suriyelilerin yerel halk ile uyumlu olarak şehir hayatına katılması, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılayabilmesi bakımından çeşitli sorunlar yaşanıyor. Araştırma, Sığınmacıların aradan geçen sekiz yıllık süreye rağmen sosyal ve kültürel uyum sorununu aşamadığını ortaya koydu. Güvenlik problemi en yaygın sorun olmaya devam etmiş, kültür farklılığı ve davranış normları yerel halk tarafından genellikle uyumsuzluğun başlıca nedenleri arasında sayılıyor. Türkiye'de işsizliğin de artmasının en büyük sebeplerinden biri olarak Suriyeli sığınmacılar olarak görülüyor.
Suriyeli nüfusunun oldukça yoğunlaşmalarından endişe ediliyor
Şanlıurfalı katılımcıların, savaş nedeniyle zulme uğramasından dolayı sığınmacılara merhamet ve yardım duygularıyla bakıyor olmalarının dışında, hayatlarına ortak olunması ve imkanların bölüşülmesi arzu edilmiyor.
Üstelik Suriyelilerin birçoğuna vatandaşlık verilmesi ve maaş bağlanması gibi asılsız haberler ve yeterli istihdamın da olmaması yerel halkta ciddi bir endişe kaynağına dönüşüyor. Halk, kendi ekonomik koşulları ile bu haberleri karşılaştırarak sadece sığınmacılara değil, hükümet çevrelerine de tepki gösteriyor,
kendilerine yapılmayan ekonomik yardımların Suriyelilere yapıldığına inanmaya başladığı görülüyor. Bu algı bozukluğu yüzünden sığınmacılara çalışma izni verilmesini ve ekonomik hayata dahil edilmesini istemeyen Şanlıurfalıların sayısında belirgin bir artış yaşandığı gözlemleniyor.
Şanlıurfalılar, zor durumda olan Suriyelilere kapılarını açtıklarının gerekliliğini vurgularken, öte yandan Suriyeli nüfusun oldukça yoğunlaşmasından rahatsız oluyor. Avrupa'nın Suriyelilere kapılarını kapatmasını vicdansızlık olarak gören Şanlıurfalılar, sürekli şiddet olaylarında Suriyelileri sorumlu bulan haberlere inanarak, güvenlikleri açısından Suriyelileri olumsuz görüyor.
Suriyelilerin bir daha ülkelerine dönmeyecekleri görüşü hakim
Suriyelilerin Şanlıurfa toplumuna uyum sağlayamadıklarını söyleyenlerin oranı yüzde 82 olurken, Suriyelilerin gitmesi gerektiğini söyleyenlerin sayısı yüzde 29 olarak gerçekleşti. Bu oran ise Suriyelilerin artık topluma uyum sağlamak istenmediğinin de göstergesidir. Çünkü Şanlıurfalılarda Suriyelilerin ülkelerine bir daha dönmeyecekleri inancı hakim olmuş durumda.
Suriyelilerin neden Şanlıurfa'ya yerleştikleri sorusu üzerine burada ekonomi şartlarının uygun olduğu söylenirken, katılımcıların yüzde 63'ü Şanlıurfa'nın sınıra yakın olmasından dolayı Suriyelilerin zorla burada yerleştirildiğini belirtti. Araştırma, Şanlıurfa halkının ve yerel yöneticilerin sığınmacılara iyi davrandığını, sorunlarıyla yeterince ilgilenildiğini ve kendilerinden esirgenen ilginin sığınmacılara gösterilmesi nedeniyle merkezi hükümeti suçlamış ve sığınmacılar için en uygun çözümün ülkelerine bir an önce geri gönderilmeleri olacağını ifade etmiştir. yüzde 90'ın üzerinde bir katılımcı kitlesi bu algıyı taşıyor.
Suriyeli sığınmacılara yapılan yardımların yerine ulaşmadığını düşünenlerin sayısı ise yüzde 6 oranında bulunuyor. Maddi yardımların çok yapıldığını ve daha fazla yardım yapılmasına gerek kalmadığını düşünenlerin oranı yüzde 45 olurken, maddi yardımları hiç onaylamayanların oranı ise yüzde 35 olarak yansıyor. Katılımcıların yüzde 93'ünün sığınmacıları ekonomiye bir yük olarak görüp işsizliğe yol açtıklarına dair sahip algıyı benimsemesi aynı zamanda ucuz işgücüne duyulan bir tepkinin de ürünü olarak görülüyor.
Yüzde 90 Suriyelilerin güvenlik sorunu oluşturduklarını söylüyor
Katılımcılara, “Sığınmacıların ülkemizde bir güvenlik sorunu oluşturup oluşturmadıklarına” dair yöneltilen soruya yüzde 90 düzeyinde “Evet oluşturmaktadır” yanıtı verilmesi, istenmeyen ve risk oluşturabilecek bir yöne doğru ilerlediğini gösteriyor. “Türkiye'deki kampların yeterince güvenli olduğuna ve sığınmacıların ihtiyaçlarının karşılandığına inanıyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 67'si kampların güvenli olduğunu ve sığınmacıların kamplara geri gönderilmesi gerektiğini düşünüyor.
Şanlıurfalı katılımcıların yüzde 64'ü sığınmacıların kendilerini güvende hissedecekleri bir ortamın bulunduğunu ifade ederken, katılımcıların yüzde 84'ü Suriyeliler yüzünden kendi güvenliklerinin tehdit altında olduğu algısına sahiptir. Bu yaklaşımı bir yönüyle ironi olarak görmek mümkün olabilir ancak ciddi sayıda bir kitlenin Suriyelileri güvenlik sorunu olarak gördükleri gerçeğiyle karşı karşıya olduğumuz gerçeğini görmek gerekiyor.