Multipl skleroz (MS), merkezi sinir sistemindeki (MSS) kronik, otoimmün, enflamatuar nörolojik bir hastalıktır. MS’de, merkezi sinir sistemindeki miyelinli aksonlar çeşitli derecelerde tahrip olur.
MS'in ilerleyişi oldukça değişken ve öngörülemezdir; her hastada farklıdır. Bazı hastalar hayatını normal / normale yakın olarak sürdürebilirken, bazı hastalarda engellilik gelişebilir.
Her ne kadar kalıtsal bir hastalık olmasa da genetik bir yatkınlıktan söz edilmektedir.
MS HASTALIĞI (MULTİPLE SKLEROZ) NEDİR?
MS hastalığı (Multiple Skleroz), beyin ve omurilikteki sinir liflerini çevreleyen miyelin kılıfının bağışıklık sistemi tarafından hasar görmesiyle ortaya çıkan kronik bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır.
Hasar, sinirler arasındaki iletişimi bozarak kas güçsüzlüğü, denge kaybı, görme problemleri, uyuşma ve yorgunluk gibi belirtilere yol açar.
Genellikle 20-40 yaş arası genç erişkinlerde ortaya çıkar ve kadınlarda daha sık görülür. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülür.
Beynin vücuda gönderdiği elektrik sinyalleri sayesinde hareket ve koordinasyon sağlanır. Sinir hücrelerini koruyan ve görevlerini yerine getirmelerine yardımcı olan, sinir hücrelerinin etrafındaki örtü gibi kılıflara miyelin adı verilir.
Bağışıklık sistemi miyelin kılıflarına saldırdığında ‘plak’ adı verilen hasarlı bölgeler oluşur. Bunun sonucunda yürüme, konuşma, görme gibi eylemlerde bozulmalar olabilir, bunlara MS atakları denir.
Ancak miyelin tabakası kendini tekrar yeniler ve hastalar günlük yaşamına geri döner. Ataklar 1 hafta, 3 ay, 1 yıl gibi farklı zamanlarda olabilir.
Her MS hastası için atak süreleri farklıdır. Günümüzde ilaçlar, fizik tedavi ve diğer yöntemlerle ataklar önlenebilmekte, sayısı ve şiddeti azaltılabilmektedir.
MS (MULTİPL SKLEROZ) HASTALIĞI KENDİNİ NASIL BELLİ EDER?
MS hastalığının belirtileri çok çeşitlidir. MS’in seyri nedeniyle, söz konusu semptomlar hastadan hastaya farklılık göstermektedir.
Multipl Skleroz belirtilerinin şiddeti, atakların sıklığı ve atak görülme aralıkları da hastadan hastaya değişebilmektedir. MS hastalığının en yaygın iki belirtisi, yürümede zorluk ve yorgunluk hissidir.
Yürümede Zorluk
Yürüme zorluğu, düşme nedeniyle yaralanmalara neden olabilmektedir. MS hastalarında görülen yürüme zorluğu, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilmektedir:
Denge sağlamada güçlük
Bacaklarda veya ayaklarda uyuşma
Kas güçsüzlüğü
Kas spastisitesi
Yorgunluk hissi
MS hastalarının yaklaşık yüzde 80'i, yorgunluk hissinden şikayetçi olduğunu bildirmektedir.
MS sonrasında görülen yorgunluk hissi kişiyi güçsüzleştirebilmekte, bu da çalışabilmesini ve günlük yaşantısını normal bir şekilde sürdürebilmesini zorlaştırmaktadır.
MS HASTALIĞI KİMLERDE GÖRÜLÜR?
MS genellikle gençlerde 20-40 yaş arasında ortaya çıkmaktadır. Ortalama tanı yaşı otuzlu yaşlardır.
Hastalık kadınlarda erkeklere oranla daha sık gözlenmektedir. Hastalığın çocukluk ya da ileri yaşlarda da başlayabileceğine dikkat edilmelidir.
MS HASTALIĞI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
MS hastalığını tamamıyla durduracak net bir tedavi yoktur; ancak farklı tedavi seçenekleri ile hastalığın kontrol altına alınması sağlanabilir.
Erken dönemde ataklar kontrol altına alınabildiğinde, olası hasar da azaltılabilmektedir. Bağışıklık sistemini düzenleyici tedaviler atak sıklığını ve şiddetini azaltır veya hastalığın ilerleyişini yavaşlatabilir.
Belirtilere yönelik örneğin yorgunluk, kas sertliği, ağrı, idrar ve gayta inkontinansı (tutamama) ve duygu durum değişiklikleri için tedaviler de mevcuttur.
İlaç tedavisi yanında fizik tedavi yöntemleri de zayıf kasların güçlenmesine katkıda bulunarak, hastanın yaşam kalitesini artırabilmektedir.
MS hastalarının ve ailelerinin doğru bilgilendirilmesi ve moral destek sağlanması, tedaviyi olumlu yönde etkilemektedir.
Her hastada farklı seyreden bir hastalık olduğundan, tedavi her hastanın var olan semptomlarına göre şekillendirilmektedir.
MS TANISI ALMIŞ KİŞİ SAYISI NE KADARDIR?
MS’in şu anda dünyada yaklaşık olarak 3,5 milyon, Türkiye'de ise yaklaşık 70 bin kişiyi etkilediği tahmin edilmektedir.
Yorumlar
Kalan Karakter: