Sınırlarımızı ne kadar biliyoruz!

Sı­nır­lar ha­ya­tı­mı­zın bir­çok ye­rin­de kar­şı­mı­za çıkan bazen en­gel­le­yi­ci, bazen kendi ben­li­ği­mi­zi or­ta­ya çı­kar­ma­ya ya­ra­yan araç­tır. Sı­nır­lar in­san­la­rın ken­di­le­ri için be­lir­le­di­ği çiz­gi­ler­dir. Bazen katı da olsa in­sa­nın var­lı­ğı­nı gös­ter­me­si için ko­ru­ma­sı ge­re­ken ku­ral­lar zin­ci­ri­dir. Hi­ye­rar­şi­nin top­lum­da­ki kar­şı­lı­ğı­dır sı­nır­lar. Zaten sı­nır­la­rı ola­ma­yan in­san­la­rın pren­sip­le­ri de olmaz ilk önce in­sa­nın var­lı­ğı­nı ko­ru­ma­sı ge­re­ki­yor. Bir iş ye­rin­de­ki sı­nır­lar, ar­ka­daş or­ta­mın­da­ki sı­nır­lar aile içe­ri­şin­de bile sı­nır­lar mev­cut­tur. Bizim top­lum bun­la­ra ahlak ku­ral­la­rı da diyor. De­me­le­rin­de sa­kın­ca yok ama uy­gu­la­ma­ya koy­ma­ma­la­rı büyük bir sorun. Hem bir şeyi or­ta­ya ko­ya­cak­sın. Hem de onu yap­ma­ya­cak­sın. Adama gülüp ge­çer­ler. Sen de di­yor­sun ve ne ya­pı­yor­sun sı­nır­lar bu coğ­raf­ya için değil tüm dünya için önem­li­dir. En ba­si­tin­den sı­nır­la­rı ihlal edi­len ül­ke­le­re bak­sa­nı­za nasıl hemen sal­dı­rı­ya ge­çi­yor­lar. İnsan­la­rın­da on­la­rı örmek al­ma­sı ge­rek­ti­ği ka­nı­sın­da­yım. Senin sı­nır­la­rın ola­cak ki kar­şı­da ki insan sana değer ver­sin. Yoksa ara­da­ki bağ za­man­la yok olup gider ahlak ku­ral­la­rı de­di­ği­miz katı ku­ral­lar yerle bir olur. İlk önce in­sa­nın sı­nır­la­rı bil­me­si ve kar­şı­sın­da­ki in­sa­na ona göre taviz ver­me­si ge­rek­ti­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum.
He­pi­miz top­lum için­de fark­lı sos­yal rol­le­re sa­hi­biz ve bu rol­ler ile var ola­rak ha­ya­tı­mı­zı devam et­ti­ri­yo­ruz. Öğ­ren­ci ola­rak, ça­lı­şan ola­rak, ebe­veyn ola­rak, çocuk ola­rak ya da başlı ba­şı­na bir birey ola­rak var olu­yo­ruz. Fakat bun­la­rın yanı sıra hangi role sahip olur­sak ola­lım he­pi­mi­zin fark­lı sı­nır­la­rı var. Kur­muş ol­du­ğu­muz fark­lı iliş­ki­ler­le fark­lı sı­nır­lar çi­zi­yo­ruz kendi içi­miz­de, kendi çev­re­mi­ze. Çünkü insan tek ba­şı­na ya­şa­ya­ma­yan bir var­lık­tır ancak öte­kiy­le var­lı­ğı­nı ta­mam­la­ya­bi­lir ve öte­kiy­le hep bir araya gel­mek zo­run­da­dır. Ken­di­ni so­yut­la­ya­maz, tek ba­şı­na var­lı­ğı­nı devam et­ti­re­mez.
İnsan öte­kiy­le bir araya ge­lin­ce ister is­te­mez bir ça­tış­ma mey­da­na ge­lecek diyor çünkü bi­ri­nin is­tek­le­ri di­ğe­ri­nin­ki­ni aşa­cak, tam ola­rak aynı se­vi­ye­de ola­ma­ya­cak­lar. İki ki­şi­nin aynı anda aynı şeyi is­te­me­si müm­kün değil. Tam bir mut­lu­luk­tan, mut­lak bir mut­lu­luk­tan bah­se­de­me­yiz bu ne­den­le her bir bi­re­yin aynı nok­ta­da ol­ma­sı­nı da bek­le­ye­me­yiz. İnsan öte­ki­nin kal­bin­de tü­ne­yecek yer ara­yan za­val­lı bir var­lık­tır ve bu tü­ne­yecek yeri bul­du­ğun­da da bu değil duy­gu­su­na ula­şır. İşte bu se­bep­le her in­san­da bir kı­rık­lık olu­şur. Yani öte­ki­nin is­tek­le­riy­le senin is­tek­le­ri­nin bir yerde dur­ma­sı ge­re­ki­yor. Sı­nır­da dur­mak ge­re­ki­yor. O dur­mak in­sa­na acı ve­ri­yor. O kı­rık­lı­ğa kat­la­na­bi­len in­san­la­rın iliş­ki­si sü­rü­yor. Her is­te­di­ğim her zaman ol­ma­ya­cak, ba­zı­la­rı eksik ka­la­cak. Buna kat­la­na­bi­lir­se­niz mutlu ola­bi­le­ce­ği­niz­den bah­se­di­yor. So­ğuk­tan don­mak­la, batan ok­la­rın acısı ara­sın­da gidip ge­le­rek ya­şa­dık­la­rı iki­le­mi, ara­la­rın­da­ki uzak­lık, her iki acıya da ta­ham­mül ede­bi­le­cek­le­ri bir nok­ta­ya ula­şın­ca­ya kadar sürdü. İnsan­la­rı bir araya ge­ti­ren, iç dün­ya­la­rı­nın boş­luk ve tek­dü­ze­li­ği­dir. Ters gelen özel­lik­ler ve ta­ham­mül ede­me­dik­le­ri ha­ta­lar on­la­rı bir­bi­rin­den uzak­laş­tı­rır. So­nun­da, bir arada var ola­bi­le­cek­le­ri, ne­za­ket ve gör­gü­nün be­lir­le­di­ği ortak nok­ta­da bu­lu­şur­lar. Bu uzak­lık­ta du­ra­ma­yan­la­ra, İngil­te­re’de “!/me­sa­fe­ni koru!” denir. Bu nok­ta­da, çev­re­nin sı­cak­lı­ğı­nı his­set­me ar­zu­su kıs­men kar­şı­la­nır ama buna kar­şı­lık ok­la­rın acısı his­se­dil­mez. Kendi iç sı­cak­lı­ğı çok yük­sek olan­lar ise, ne sı­kın­tı ver­mek, ne de sı­kın­tı çek­mek için, top­lu­luk­lar­dan uzak dur­ma­yı ter­cih eder­ler.'' Freud ise ben­zer bir yak­la­şım­la şöyle diyor; “Soğuk bir kış sa­ba­hı, don­ma­mak için bir­bi­ri­ne yak­la­şan oklu kir­pi­ler gi­bi­yiz.” Eğer kir­pi­ler bir ve tek olma ar­zu­suy­la var ol­ma­ya devam etmek is­te­se­ler­di di­ğer­le­rin­den uzak­la­şıp so­ğuk­tan do­na­cak­lar­dı. İnsan da böyle bir var­lık. Öte­ki­ne don­ma­ya­cak kadar me­sa­fe­de yakın, öte­ki­ni ka­nat­ma­ya­cak kadar da uzak­ta dur­ma­lı. Eğer bunu ba­şa­ra­maz­sa, ye­ter­li ve ge­rek­li sı­nı­rı çi­ze­mez­se ya da ko­ru­ya­maz­sa var­lı­ğı­nı devam et­tir­me­si çok zor. Zaman geç­tik­çe belki sı­nır­la­rı­mız, far­kın­da­lık­la­rı­mız de­ği­şi­yor. Fakat top­lum­da var olma iç­gü­dü­sü ile di­ğer­le­ri ile bir­bi­ri­mi­ze bağ­lı­yız. Kar­şıt gö­rüş­le­ri­miz var, ama so­ğuk­tan don­mak ye­ri­ne o bize kar­şıt gelen gö­rüş­le­re saygı duy­ma­yı öğ­re­ni­yo­ruz. Bir şe­kil­de ortak nok­ta­yı bul­ma­mız ge­re­ki­yor, sı­nır­la­rı­mı­zı çiz­me­miz ge­re­ki­yor.