Kahramanmaraş Divanlı (Ahmet Paşa) Camii
Osmanlı dönemi yapılarından biri olan caminin 1700’lü yıllarda yapıldığı tahmin ediliyor. Divanlı Camii, Cumhuriyet öncesi Kahramanmaraş’taki tek iki şerefeli yapıdır. Yaşanan son depremde caminin minaresi yıkıldı ve yapı zarar gördü.
Kahramanmaraş Şıh (Şeyh) Camii
1681 yılı öncesinde inşa edildiği tahmin edilen bu yapı. Şeyh Hüseyin Dede tarafından yaptırıldı... Halk arasında Şıh Camii olarak biliniyor. Şeyh Hüseyin Dede tarafından yaptırılan bu ender camilerden biri olan bu tarihi yapı Yaşanan son depremde tamamen yıkıldı.
Kahramanmaraş Çiftaslan Konağı
Kahramanmaraş’ın en bilinen sivil mimari eserlerinden biridir. Konağın, 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başında inşa edildiği tahmin ediliyor. Yaşanan son depremde Bahçe duvarları yıkılan konak büyük hasar aldı.
Kahramanmaraş Saraçhane Camii
1618 yılında Hacı Abdullah Bey tarafından yapılan 405 yıllık tarihi yapı yaşanan deprem ile tamamen yıkıldı.
Kahramanmaraş Eshab'ı Keyf Külliyesi
1215 -1234 yılları arasında, Dulkadiroğulları Beyliği Hükümdarı Alaüddeyle Bey tarafından yaptırılmıştır. Bu yapılar bölgenin önemli bir ilim ve kültür merkezi durumundaydı. Yaşanan son deprem ile büyük hasar aldığı tahmin ediliyor.
Şanlıurfa Siverek Kalesi
Yığma bir tepe üzerine kurulmuş olan bu kale, Asurlular döneminde kesme taşlar ile inşaa edilmiştir. Daha sonra Romalılar bu kalenin sur ve burçlarını sağlamlaştırarak Mezopotamya'nın en müstahkem kalesi haline getirmişlerdir. Kalenin amacı eski Kottopolis şehrini koruma amaçlı olarak yapılmıştır. Bizans döneminde de bu kale kullanılmıştır.
Kale kesme taştan dikdörtgene yakın plan düzeninde olup, yuvarlak kulelerle desteklenerek inşa edilmiştir. Tarihi yapı geçirdiği son restorasyonda ana özelliğini kaybetmiştir.
Yaşanan depremde tarihi yapı hasar almıştır.
Şanlıurfa Rızvaniye Camii
1736 yılında Osmanlı Valisi Rızvan Ahmet Paşa tarafından yaptırılmış. Dikdörtgen yapılı, mihraba paralel olarak ve 3 kubbeli olarak tasarlanmıştır.
Caminin doğusunda tek şerefeli bir minaresi mevcuttur. Yapının kapısı ahşapta geçme tekniği ile yapılmıştır. Kapının üzerinde bitkisel ve geometrik desenler bulunuyor. Avlusu U şeklinde olan caminin içinde medreseler ve şadırvan barındırıyor. Son restoresini 1993 yılında gören bu tarihi yapı yaşanan depremde minaresi hasar almıştır.
Şanlıurfa (Hüseyin Paşa) Kara Meydanı Camii
1728 (hicri 1141)'de Şanlıurfa valisi olan Hüseyin Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kitabesine göre; Merhum Ali Paşa'nın bu camiyi tamir ettiği belirtilmiştir. Ancak Kitabede net bir tarih yoktur. Son mısradaki "esas-ı azim" kelimesinin harfleri hicri 1142 (miladi 1729) yılını gösteriyor.
Ayrıca Yusuf oğlu Darendeli Hüseyin Paşa Vakfiyesi’nde Şanlıurfa'nın Kara Meydanı isimli mahallesinde bir cami yaptırdığını ve tamir ettirdiğine dair bilgiler mevcuttur. Bu bilgileri veren vakfiye hicri 1141 (miladi 1728) tarihine ait bilgilerdir.
Yaşanan son depremde bu tarihi yapı hasar almıştır...
Şanlıurfa Dabakhane Camii
Osmanlı dönemi 17.yy Sultan II.Selim zamanında 1568 (hicri 975) yılında yaptırıldığı biliniyor. Yaptıran kişinin ise Behram Paşa olduğu tahmin edilmektedir.
Yapı mihraba paralel olup 3 kubbe ile örtülüdür.
Giriş kapısı üzerinde mükebbire bölümü inşa edilmiştir. Bu özellik ile şehirdeki camiler bakımından tek örnektir. Kuzeybatısında yer alan minare, süsleme olarak yedi katlıdır yapılmıştır.
Avlusunda mezar kitabeleri mevcuttur. Kitabe 4 satır olup ilk 3 satırı günümüze kadar tahrip olmuştur. Sadece 1. Satırında ise Behram Paşanın ismi yazmaktadır. Yaşanan son depremde bu tarihi yapı hasar almıştır.
Şanlıurfa Nimetullah (Ak) Camii
1500’lü yıllarda Şanlıurfa sancak beylerinden Nimetullah Bey tarafından inşa ettirildiği tahmin edilmektedir. Yapı için bir kitabede: “Bu eski ve harabe bir kilise iken tamir edilerek camiye çevrildi” şeklinde bir yazı yazılıdır. Firuz Bey adının geçtiği bu kitabe, 1779-1781 yıllarında yazıldığı tahmin ediliyor.
Yapıda mihrab nişindeki sekizgenlerin oluşturulduğu geometrik süslemeler ile inşa edilmiş. Silindirik tek şerefeli minare şeklinde olması. Şehirdeki en uzun minareler bakımından dikkat çekiyor. Avluda bulunan medrese odaları 1695 yılında Abbas Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yaşanan depremde bu tarihi yapıda hasar almıştır.
Şanlıurfa Mençek Hanı
Tarihi yapının 1373-1727 yılları arasında inşa edildiği tahmin ediliyor. Handan, 1716 tarihli Aynı Zeliha Binti Hacı Ali vakfiyesindeki bir belgede bahsedilmiştir.
Yapı kare şeklinde inşa edilmiştir. Çapraz ve beşik tonozlarla örtülü dehliz şeklinde bir girişi vardır. Mençek Hanı günümüzde terzi ve tuhafiyeciler tarafından işyeri olarak kullanılıyordu. Yaşanan son depremde tarihi yapı bazı dükkanlar ile birlikte hasar gördü.
Şanlıurfa Cıncıklı Hamamı
Tarihi bir hamam olan bu yapının ne zaman yapıldığı bilinmiyor. 1729 yılında tamir görmüştür. Evliya Çelebi “Seyahatname” adlı eserinde bu hamamdan bahsetmiş olması, bu yapının XVII. yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı tahmin ediliyor. Yapı kubbesindeki camlardan dolayı bu isimle anılmıştır. Yaşanan son depremde bu tarihi yapı hasar almıştır.
