Yapay güneş 2020'de çalışacak

Son zamanlarda uzay konusunda büyük adımlar atan Çin, üzerinde çalıştığı yapay güneş projesi ile gündeme yeniden geldi. HL-2M adındaki tokamak nükleer füzyon reaktörü yani diğer bir deyişle yapay güneş 2020 yılında faaliyete geçmesi bekleniyor. Çin bu  projenin 2019 yılı içinde de bitmesini kararlaştırmıştı.



Güneşin sıcaklığı 15 milyon santigrat derece, HL-2M adlı reaktörün sıcaklığı ise 200 milyon santigrat derece olması bekleniyor. Bu biraz zor gibi görünse de Çinli bilim insanları bu şekilde açıkladı. Bu proje ile daha temiz ve daha ucuz enerji kaynağı üretme çabasında olan Çin, HL-2M  reaktörü ile güneşten 13 kat daha fazla sıcaklığa ulaşılacak. Bu projenin ilk denemesi, Deneysel İleri Süperiletken Tokamak (EAST) adlı çalışma oldu.  Bu deneme de 100 milyon derece sıcaklığa erişilmişti.



Reaktörün nasıl  bu kadar sıcak olacağını sorarsak, nedeni bu reaktör güneşteki füzyon işleminden farklı bir şekilde çalışmaktadır. 



Güneşteki füzyon işlemi, atomların birleşmeye zorlanmasına dayanmakta  bu da enerjiye dönüştürülebilen ısıyı serbest bırakıyor. HL-2M'de ise uranyumdaki atomları ayırmaya dayanan ve güneşin tam tersi olan bir sistem söz konusu olmakta. 



Bilim adamları bu yöntemin daha az toksik atıkla sonuçlanabilecek mevcut nükleer seçeneklerden daha temiz ve daha ucuz olduğunu belirtiyor. Kurulumu Haziran ayında başlamış ve geçtiğimiz salı günü sona eren HL-2M reaktörü, yakıt olarak da hidrojen ve döteryum gazını kullanacak. 



Proje hakkında açıklamalarda bulunan nükleer fizikçi James Harrison, “HL-2M, araştırmacılara yüksek performanslı füzyon plazmalarının, cihazın çekirdeğinden çıkan ısı ve parçacıklarını daha etkin bir şekilde ele alma konusunda değerli veriler sağlayacak”  şeklide ifade etti. 



HL-2M (Yapay Güneş) reaktörünün değeri yaklaşık 20 milyar Euro 35 ülkenin de destek olduğu bu projenin bir parçası olan Uluslararası Termonükleer Deneysel Reaktör'ün (ITER) Fransa'da bulunuyor. 



Daha öncede yapay ay projesi üzerinde çalışan Çin, yeni projesi olan yapay güneş adlı projesi 2020'de çalışmaya başlayacak. Sınırsız enerji kaynağı sağlayacak olan yapay güneşin 2050 yılına kadar tam kapasiteyle çalışabileceği açıklandı.