Hayatımızın her noktasında varsa yoksa her şey koronavirüs oldu. Ne Mars’a gönderilen uzay aracı ne de dünyadaki yeni bir icat kimseyi ilgilendirmiyor. Hayatımız orta noktasında bu aralar sürekli covid-19 var.
Pandemi ne yazık ki dünyanın her yerinde bir numaralı gündem konusu oldu. Avrupa, Amerika, Asya, Afrika ve Avustralya’da dillerden düşmeyen tek şey koronavirüs olduğunu görüyoruz. Koronavirüs yüzünden her gün binlerce insan ölüyor ve binlerce insan bu hastalığa yakalanıyor. Hindistan, Brezilya ve Amerika’da vaka sayılarında patlama yaşanıyor. Aynı şekilde ülkemizde de vaka sayılarında patlama olunca tam kapanmaya gittik.
Pandemide bu belalı, bu yapışkan, bu fevkalade tehlikeli virüse paçayı kaptıranların sayısı 100 milyonu çoktan geçti. Bu arada da neredeyse 3 milyona yakın insan hayatını kaybetti. Peki, mesele sadece hastalanmakla, yalnızca hayat kaybıyla bitiyor mu? Hayır, bitmiyor! Covıd önümüze yeni yeni ve şaşırtıcı faturalar koymaya devam ediyor. Üstelik faturalar adeta tefeci faturası gibi(!) Öde öde bitmiyor. Pandemi yorgunluğu ise o bitmeyen faturaların en önemlilerinden biri. Peki, ne var o faturada? Merak edin ve buyurun...
COVID-19’a yakalananların neredeyse 10’da birinde hastalığı takiben yeni bazı sağlık sorunları ortaya çıkıyor. Bunlara “COVID-19’un kalıcı bozuklukları” deniyor. Bu bozuklukların başını da “kronik yorgunluk sorunu” çekiyor. Peki, başkaları da var mı? Var, maalesef. Yeni yayımlanan ve 17-87 yaşları arasında 47 bin 910 COVID-19 hastasının geriye dönük incelemesine dayanan bir “yeniden değerlendirme çalışması” kronik COVID meselesinde bizleri bekleyen sorunların neler olduğunu bakın nasıl sıralamış.
Uzamış covıd-19’un işaretleri
YUKARIDA belirttiğim meta analiz ve aşağıdaki verileri Dr. Mustafa Özdoğan’ın web sayfasından özetleyerek aktarıyorum.
* BELİRTİ 1: Yorgunluk (yüzde 58)
* BELİRTİ 2: Baş ağrısı (yüzde 44)
* BELİRTİ 3: Dikkat bozukluğu (yüzde 27)
* BELİRTİ 4: Saç dökülmesi (yüzde 25)
* BELİRTİ 5: Nefes darlığı (yüzde 24)
COVID-19 geçirenlerde “bir süre sonra ortaya çıkan” ilerleyici yorgunluk hali, tekrarlayan baş ağrıları, sisli beyin işaretleri, nefes darlığı ya da hava açlığı şikâyetleri dikkati çeken ilk sorunlar. Bu gibi sorunları yaşayanlarda yapılan laboratuvar incelemelerinde özellikle akciğer grafileri (bazen tomografi incelemeler de gerekebiliyor) ve kronik bir iltihabın varlığını gösteren laboratuvar incelemeleri (D-dimer, NT-proBNP, CRP, ferritin, prokalsitonin gibi testler) teşhisi kesinleştirmek amacıyla kullanılıyor