Kiracı ve ev sahibi arasındaki uyuşmazlıklarda yeni dönem!
Ev sahipleriyle kiracılar arasında yaşanan uyuşmazlıklarla ilgili zorunlu arabuluculuk dönemi başladı. Zorunlu arabuluculuğun bir çözüm noktası olacağı ise merak ediliyor. Avukat Furkan Boz konuyla alakalı merak edilenleri cevapladı.
Enflasyon ve dolardaki yükselmeler ev sahiplerinin kiralara zam yapmasına neden oluyor. Kira artış oranı yetkili kişiler tarafından 1 yıllığına yüzde 25 ile sınırlandırılsa da ev sahiplerinin büyük çoğunluğu bu düzenlemeye uymayarak yüzde 25’in üzerinde artış yaptığı biliniyor. Konut kiralarındaki yüksek artışlar, kiracılar ile ev sahipleri arasında anlaşmazlığa neden olurken bu da dava sayılarının artmasına sebebiyet veriyor. Zorunlu arabuluculuk yöntemiyle bu sorunun önüne geçilmek hedefleniyor.
İcra ve İflas Kanunu ile bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına dair Kanun Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu alınan yeni karaların içinde zorunlu arabuluculukta yer alıyor. Kira uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk 1 Eylül itibariyle zorunlu hale getirildi.
Yıllardır Şanlıurfa’da avukatlık mesleğini başarılı bir şekilde icra eden Avukat Furkan Boz, kiracı ile ev sahibi arasında hangi konularda uyuşmazlıkların olduğunu, Türkiye’de bu sorunlarla alakalı açılan davaları, hangi konularda arabuluculuğa gidilebileceğini ve zorunlu arabuluculuk hakkındaki bilgileri Urfa Değişim mikrofonlarına anlattı.
Arabuluculuk bir özel hukuk uyuşmazlığıdır
Arabuluculuk hakkında önemli noktalara değinen Furkan Boz, arabuluculuğa dava açılmadan önce ve dava açıldıktan sonra gidebileceğini belirterek, “Arabuluculuk bir özel hukuk uyuşmazlığıdır. Taraflarını kendi Özgür iradeleriyle seçtikleri tarafsız üçüncü bir kişinin(arabulucu) hakemliğinde hem dava açılmadan önce hem de dava açıldıktan sonra başvurdukları bir uyuşmazlık çözüm yönetimidir. Arabuluculuk, uyuşmazlığın mahkeme dışı, hızlı ve kesin bir şekilde çözülmesini amaçlayan bir usul hukuku kurumudur. Arabuluculuk, zorunlu arabuluculuk ve ihtiyari arabuluculuk olmak üzere iki ayrılır. İhtiyari arabuluculuk tarafların mahkemeye gitmeden kendi aralarında arabulucu ile sorunlarını çözüme kavuşturmasıdır” dedi.
Ev sahibi ve kiracı birbirinden bağımsız olarak arabulucuya gidebilir
Yeni alınan kararı değerlendirerek kiracı ve sahibi birbirinden bağımsız olarak arabuluculuğa gidilebileceğini ve uyuşmazlık davalarını açıklayan Boz, “Önceden kiracıyla ev sahibi arasında bir uyuşmazlık olduğunda direkt dava açılırdı. 1 Eylül itibariyle zorunlu arabuluculuk başladı. Kiracıyla ev sahibi arasında herhangi bir uyuşmazlıkta bu kira bedeli, tahliye bedeli, kira tespit davaları, sözleşme feshi gibi sorunlarda mahkemeye gitmeden önce arabulucuya gitmeleri zorunlu hale geldi. Burada kiracı ve ev sahibi de dava açmadı daha hızlı dostane bir şekilde aralarındaki sorunu çözüme kavuşturmak için arabuluculara gitmeleri zorunludur. Bu tür sorunlarda hem kiracı hem de ev sahibi birbirinden bağımsız bir şekilde arabulucuya gidebilirler” açıklamasında bulundu.
“40 binden fazla dosya yargıya intikal etmeden arabuluculukta çözüme kavuşacaktır”
Kiracı ve ev sahibi arasındaki uyuşmazlıkların neler olduğunu, yeni kararla beraber davaların yargıya intikal etmeden zorunlu arabuluculuk sayesinde çözüme kavuşacağını ve Türkiye’de konuyla alakalı kaç tane kira uyuşmazlık davalarının olduğunu aktaran Furkan Boz, “Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahliyeye ilişkin uyuşmazlıklar, kira alacağı, kira tespiti, sözleşmenin feshi, 634 sayılı kat mülkiyeti kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar gibi yıllık ortalama Türkiye’de 85 bin kira uyuşmazlık ile ilgili dava var. Biz zorunlu arabuluculuğa baktığımız zaman arabuluculuk Daire Başkanlığı ve Adalet Bakanlığı verilerine göre başarı yüzde 52’dir. Bu yüzde 52’lik başarı şimdiye kadar zorunlu olan iş, ticaret davaları ve tüketici hukuku ile ilgili davalar için geçerliydi. Bu da demek oluyor ki aynı ortalama ile hesaplama yaparsak yılda 40 binden fazla dosya yargıya intikal etmeden arabuluculukta çözüme kavuşacaktır” dedi.
Türkiye'nin şartlarından dolayı kira oranları fahiş bir şekilde arttı
Kiralarda yüzde 25 zam oranın devlet tarafından belirlendiği halde Türkiye'de ve dünya genelinde ekonomik dalgalanmalar ve finansal gelişmelerden dolayı mülk sahibi kişilerin bu kararları dinlemediğini dikkat çeken Boz şu ifadeleri kullandı:
“Son yıllarda Türkiye'nin şartlarından dolayı kira oranları fahiş bir şekilde arttı. Devlet ne kadar bir üst oranı belirlerse de buna ne ev sahibinin ne de kiracıyı tatmin etmemektedir. Bazı ev sahipleri kirayı yüzde 25 değil de yüzde 50 oranlarına kadar yükseltme yapıyorlar. Bu zamlar da kiracının hesabına gelmemektedir. Sözleşmeli tahliye davaları, kiralık ev tespiti gibi davalarda bu uyuşmazlıklarda zorunlu arabulucuya gidebileceklerdir.”
Henüz Şanlıurfa'da bu tür olaylara rastlamadık
Şanlıurfa’da henüz bu olaylara pek rastlanılmadığını, yeni kararın çözüm olacağı konusunda umutlarının olduğunu söyleyen Avukat Furkan Boz, “Biz arabulucular olarak zorunlu arabuluculuğun kiracı ve ev sahibi arasındaki sorunun tamamen çözmesini istiyoruz. Çünkü televizyonlarda ve basında bu sorunları görüyoruz. Henüz Şanlıurfa'da bu tür olaylara rastlamadık ama büyükşehirlerde kiracı ve ev sahibi arasında çok büyük olayların olduğunu hatta bazen çıkan sorunların ölümlere kadar yol açtığını görüyoruz. Zorunlu arabuluculuğun bir çözüm yolu olup olmayacağını zamanla göreceğiz. Daha önceki zorunlu ve ihtiyari arabuluculukta gördüğümüz kadarıyla kira uyuşmazlıklarında çözüm olacaktır” şekline konuştu.
Türkiye’de yılda 85 binin üzerinden kira uyuşmazlığı dosyası mevcut
Zorunlu arabuluculuğun hem mahkemenin iş gücünü azaltmaya yönelik hem de şahıslar arasındaki sorunu hızlı bir şekilde gidermek amacıyla alınmış bir karar olduğunu vurgulayan Boz, “Zorunlu arabuluculuk hem kiracı hem de ev sahibi için uygulandığında çok güzel bir uygulama. Belirttiğimiz gibi yılda Türkiye’de yılda 85 binin üzerinden kira uyuşmazlığı dosyası mevcut. Zorunlu arabuluculuk hem mahkeme işgücünü azaltmak hem de şahıslar arasındaki sorunların hızlı bir şekilde çözme kavuşmasına yönelik de bir karar. Buradaki süreç daha hızlı işleyecek çünkü 3 hafta artı birdir. Yani kiracı ve ev sahibi arasındaki sorunları zorunlu arabuluculukta bir ay içinde çözüme kavuşturulması zorunluluğu var” bilgilerini kaydetti.
Enflasyon ve doların yükselmesi var olan sorunları gün yüzüne çıkardı
Enflasyon ve dolarda ki yükselmelerin mülk sahibinin masraflarını artırdığını, bu giderlerinde kiralara yansıması ile birlikte ev sahibi ve kiracılar arasındaki sorunları artırdığını ve insanların sorunları kendi aralarında çözmek yerine arabuluculara gitmelerinin altını çizen Furkan Boz sözlerine şunları ekledi:
“Türkiye'deki enflasyon ve doların son dönemlerde fazla artmasından dolayı kiracı ve ev sahibi arasındaki sorunlar daha fazla gün yüzüne çıkmaya başladı. Bu müesseseyi daha yeni ve vatandaşlar daha yeni tanımaya başlıyorlar. Gerek Adalet Bakanlığı’nda gerek arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından bu olayların kamuoyuna duyurulmasıyla, insanlar kendi içlerinde ki kira sözleşmelerinde, uyarlamalarında, artışlarında veya sözleşme fesihlerini kendi aralarında bir emlakçı aracılığıyla çözüme kavuşturmak yerine, insanların bu kanun hakkının elinde olmasının öğretilmesi ve öğrenilmesi bu süreci hızlandırmasına katkı sağlayacaktır.”