Rızıklarını acıdan çıkarıyorlar
Kentin simgelerinden isotun üretimini yapan Şanlıurfalı kadınlar, sıcak havaya ve biberin acısına aldırmadan aile bütçelerine katkıda bulunuyor. Kimisi evlenecek kızının çeyizini tamamlarken kimisi de okula giden çocukların harçlığı için rızıklarını acıdan çıkarıyor.
Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesine bağlı Sırrın Mahallesi'nde çul seren kadınlar tarladan koparılan biberleri para karşılığında temizliyor. Sıcakların 45 dereceyi geçtiği Şanlıurfa’da kadınlar ne acı ne de sıcaklık dinliyor.
Sabahın erken saatlerinde iş başı yapan Urfalı kadınlar, yakıcı sıcağın yanı sıra biberin acısının etkisiyle zor anlar yaşadıklarını söyleyerek kimi gece de acı ve ağrıdan uyuyamadıklarını kaydetti.
Türkiye'nin önemli biber üretim merkezlerinden biri olan Şanlıurfa’da hasat edilen acı biberler, işçiler tarafından temizlenip çullarda kurutulduktan sonra pul bibere dönüşüyor. Pul biberler ise kentte bulunan çoğu tezgâhı süslüyor.
Para karşılığında biberleri temizleyen kadınlar verilen ücretlerden duyduğu memnuniyetsizliği mikrofonlarımıza anlatarak fiyatların az olmasından dert yandı.
“EŞİM ÇALIŞMADIĞI İÇİN AİLEME KATKI SAĞLIYORUM”
Ailesinde başka çalışan olmayınca ev geçindirmeyi üstlendiğini söyleyen Hülya Özkurt hem aile bütçesine katkıda bulunuyor hem de çocuklarını okuttuğunu belirterek şu sözlere yer verdi, “Benim eşim çalışmadığı için oğlum da biber tarlasında yevmiyeci olarak çalışıyor ben de aileme katkı sağlamak için burada kızımla birlikte getirdiğimiz biberleri temizleyerek geçimimizi sağlıyoruz. Bu sıcağın altından çuval başı 20 liraya temizliyoruz. Tabi şu anda yaptığımız tam temizleme oluyor biz tohumunu falan da çıkarıyoruz o yüzden bizimkisi 20 lira ile 12 liraya yapan da var” dedi.
“BİZLERİ BU HALE DÜŞÜRENLER UTANSIN”
Yaptığı işin karşılığını alamadığını söyleyen Özkurt sözlerini şöyle sürdürdü, “Biz fiyatların bu kadar düşük olmasından razı değiliz ama en azından bununla birlikte aile bütçemize katkıda bulunuyoruz. Bu duruma düşürenlerden Allah razı olsun, fiyatların arttırılması için yetkililerle konuştuk onlar da bize fiyatın bundan fazlası olmayacağını söylediler bizler de mecburen evde oturacağımıza en azından dediğim gibi çocuklarımın okul harçlığını evin ihtiyaç giderlerini karşılıyoruz. Bir iki ay sonra kızımı evlendireceğim mecburen kızımın çeyizinde eksik olanları pul biber yaparak çıkarıyorum. Bizi ne hale düşürdüler hakkımı helal etmiyorum. Sabahın köründe kalkıp biber çuvallarının başına geçmişiz akşama kadar kaç tane yaparız onun telaşındayız. Biz de bu bir iki ay içerisinde ne kazanırsak bizlere kardır. Toplam zaten bu sezon 2 -3 ay sürüyor bunun bir ayı bitti bile bu diğer aylarda da dediğim gibi çocuklarımın okul harçlığını, evlenecek olan kızımın çeyiz eksiklerini ve kocam çalışmadığı için evin giderlerini karşılıyorum. Bizi sabah arıyorlar biber var temizlemek ister misiniz diyorlar bizler de mecburen oturacağımıza tamam diyoruz geliyoruz kolu komşu evin önüne oturup biber çıkartıyoruz” şeklinde konuştu.
KENDİ YAPTIĞIMIZ İSOTUN TADI BAŞKA OLUYOR! KIŞ BOYUNCA BOL BOL ÇİĞKÖFTE YERİZ”
Eşi ile birlikte çalıştıkları için biber temizlemeye vakitlerinin olmadığını söyleyen Osman yavuz “Biz kendi evimizin yiyeceği için getirdik şu anda buradaki bayanlara verdik onlar bize temizlemesini yaptı şimdi toplayıp eve götürüp kurutacağız. Ben buradaki bayanlara 350 kg’a yakın biber verdim temizlemesi de kiloya karşı denk geliyor. Kilosunu 21 liradan aldım temizlemesi için de çuval başına 25 lira cerdim. Yaklaşık olarak temizliği için 1000 lira harcadım. Urfa’da isot olmayınca olmuyor bizim vazgeçilmezlerimizin arasında yer alıyor özellikle çiğ köftelerde olmazsa olmaz yapılan köftenin içinde yaptığımız pul biber olmazsa o köftenin tadı çıkmıyor. Hazır biberde karışım olduğu için almak istemiyoruz. Kendi elimizle yaptığımız içimize siniyor, gönül rahatlığıyla yiyoruz kendi yaptığımızı her zaman kendi elimizle yaparız hazır aldığımızda hiçbir şekilde rahat yiyemiyoruz. Yaptığımız pul biberler bu sene bize yeter bu sene kış ayında bol bol çiğ köfte yeriz” şeklinde konuştu.
“BİZ HEM YANIYORUZ HEM AĞLIYORUZ”
Fiyatlardan duyduğu memnuniyetsizliği söyleyen Rukiye Kakaç “İlk defa bu sene biber yapıyorum daha önce hiç yapmamıştım ama beklediğimden daha zor oldu. Çuvalını 25 TL’ye yapıyoruz ama değmiyor çok ucuz ben sabahtan akşama kadar otursam 10 çuval yaparım ama benim küçük çocuklarım var diye onlar için ikindi gibi kalkıyorum gidip evin işini yapıyorum temizlik yapıyorum çocuklara yemek yapıyorum. Sabahtan akşama kadar biber çıkartıyoruz daha 200 TL bile kazanamıyoruz, kazandığımız parayla ne gelir ki 200 lirayla artık hiçbir şey gelmiyor” ifadelerini kullandı.
“EMEĞİMİZİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ”
Yaptıkları işten dolayı akşamları rahat uyuyamadığını aktaran Kakaç sözlerine şu şekilde devam etti, “ Biberleri parçaladığımız için elimizi nereye değdirsek yanıyor ellerimiz ayrı bir şekilde yanıyor. Evime kazandığım parayla hiçbir katkısı olmuyor sadece çocukların harçlığını günü kurtarmak için yetiyor eşim boş ver gitme diyor parası zaten bir şey değil, hiçbir şeye yetmiyor. Sabah ekmek paramız çıkıyor eşim şu anda işsiz depremden dolayı iş yerimiz yıkıldığı için zor durumdayız evimiz ise kira da ben de eşime yardımcı olmak amacıyla şu anda buradayım yoksa gelmezdim değil mi? Çünkü bütün gün oturup biber çıkartmaktan akşamları rahat bir şekilde oturamıyoruz. Her tarafımız ağrıyor gece uyuyamıyorum bile ağrıdan hiç kolay değil benim dört tane çocuğum var akşam eve gidene kadar perişan oluyorlar. En küçüğüm dört yaşında olduğu için bana ihtiyaç duyuyor şu anda yaptığımız biberin gerek çuvalı 40 TL olaydı ki ancak kendini kurtarabilirsin bu şekilde hiçbir şeyimizi karşılayamıyoruz. Hem böyle bir işte çalışmak zor hem de insan eli yanıyor ve o parayla da hiçbir şey gelmiyor. Sabah başka yere gittim orada biber bitti sonra buraya geldim burada yapmaya başladım yapmasak olmuyor satıcılardan 35- 40 TL alıyorlar ama bize gelene kadar 20 TL’ye çuvalla bize veriyorlar onlarda kendi katkılarına koyuyorlar o şekilde getiriyorlar” diyerek sözlerine son verdi.